Χαλκί, Το γραφικό σταυροδρόμι πολιτισμών

Σαν βγαλμένο από κάποιο παραμύθι, το Χαλκί δεν είναι απλώς ένα χωριό της Νάξου. Είναι το σημείο που συναντιέται το χθες με το σήμερα. Ακριβώς στο κέντρο της Νάξου κρύβεται ένας μικρός θησαυρός. Ο λόγος για το Χαλκί, ένα χωριό που δεν μοιάζει με τα άλλα. Στα πλακόστρωτα δρομάκια του συναντά κανείς ζεστούς και δημιουργικούς ανθρώπους που έχουν μάθει να δημιουργούν και να χαίρονται τις μικρές και μεγάλες χαρές της ζωής. Όλο το χωριό μοιάζει σαν μια μεγάλη βυζαντινή πινακοθήκη και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο μιας και υπήρξε η βυζαντινή πρωτεύουσα του νησιού και στα χρόνια της φεουδαρχίας Τουρκοκρατίας η έδρα του «κοινού των χωρίων». Γι’ αυτό και μπορεί να δει κανείς πλήθος αρχαιολογικών χώρων στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και το μεγαλύτερο υπαίθριο βυζαντινό μουσείο του νοτίου Αιγαίου αφου απαρτίζεται απο θαυμάσιες βυζαντινές εκκλησίες -ουσιαστικά πινακοθήκες-, ανάμεσά τους και την Παναγία της Πρωτόθρονης που λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1052, που βρίσκονται ανάμεσα σε πανάρχαιες ελιές και μικρά άλση απο βασιλικές δρύς. Συνέχισε, όμως πάντα να παίζει κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις αφού και μετά την Ελληνική Επανάσταση, στην ελεύθερη πλέον Ελλάδα υπήρξε η έδρα του δήμου Τραγαίας και στη σύγχρονη εποχή έδρα του δήμου Δρυμαλίας. Περιδιαβαίνοντας ανακαλύπτει κανείς πέρα από τις βυζαντινές εκκλησίες, ενετικούς πύργους, παλιά νεοκλασσικά κτίρια, αλλά και ελαιώνες με τα περιβόλια και τους χειμάρρους με τις χιλιάδες πικροδάφνες και πλατάνια που το περιβάλλουν. Από εκεί, για τους λάτρεις της φύσης και των outdoors sports, ξεκινάει κι ένα μοναδικό δικτύο πεζοπορικών διαδρομών που οδηγούν σε μικρά ή μεγάλα χωριά της κεντρικής και ορεινής Νάξου, αλλά και απρόσμενες τοποθεσίες άγριας ομορφιάς ή σε πανέμορφες παραλίες. Η κεντρική του θέση έκανε το Χαλκί διαχρονικό διοικητικό κέντρο, κέντρο γραμμάτων και τεχνών, και διατήρησε το αστικό του περιβάλλον όταν εξακολουθούσε να είναι και εμπορική πρωτεύουσα του νησιού. Έτσι, δεν είναι τυχαίο που ακόμα και σήμερα είναι το σημείο αναφοράς για καλλιτέχνες που επιλέγουν να ζήσουν και να δημιουργήσουν εκεί όπως η Katharina Bolesch και ο Alex Reichardt που αποφάσισαν να φτιάξουν εκεί το εργαστήριό τους, Fish & Olive και με τις δημιουργίες τους να κάνουν διάσημο το νησί στα πέρατα του κόσμου. Κάνοντας μία βόλτα στα σοκάκια κάθε γωνιά κρύβει και μια διαφορετική έκπληξη. Αξίζει μία επίσκεψη στο αποστακτήριο της οικογένειας Βαλληνδρά, που παράγει αδιαλείπτως από το 1896 το θρυλικό κίτρο Νάξου, με τις ίδιες μεθόδους που ακολουθούνται εδώ και χρόνια, χρησιμοποιώντας μάλιστα το ίδιο παλιό καζάνι. Μία στάση στο θρυλικό καφέ της Χριστίνας επιβάλεται πριν συνεχίσει κανείς το δρόμο του και φυσικά μια δοκιμή από τις μοναδικές γεύσεις μαρμελάδας και τα γλυκά του κουταλιού «Έρα», που φτιάχνει ο Γιάννης Μανδενάκης, ένας ονειροπόλος που αποφάσισε να αφήσει πίσω την πολύβοη Αθήνα και μαζί με τη γυναίκα του έφτιαξε το εργαστήριο και εκθετήριο-πωλητήριο, στο Χαλκί. Κι όπως όλα δείχνουν έκανε καλά, γιατί το Χαλκί είναι το καλύτερο μέρος για τους ονειροπόλους.

Χριστίνα Ζαφειρούλη